Carmina Burana

Carmina BuranaCarmina Burana Zbiór średniowiecznych manuskryptów zawierających 1000 pieśni i wierszy, powstałych ok. 1225 roku. Odnaleziono je w 1803 roku w...

Zbiór średniowiecznych manuskryptów zawierających 1000 pieśni i wierszy, powstałych ok. 1225 roku. Odnaleziono je w 1803 roku w klasztorze Benediktbeuern, położonym u podnóża bawarskich Alp. Obecnie znajdują się w Bibliotece Miejskiej w Monachium. Przeprowadzone badania dowodzą, że rękopisy prawdopodobnie pochodzą z klasztoru w Seckau. Tytuł Pieśni z Beuern manuskryptom nadał Johann Andreas Schmeller, który w 1847 roku przygotował je do druku.

Tekst – w większości napisany jest po łacinie, część w języku starodolnoniemieckim i starofrancuskim. Zawiera sporo makaronizmów (obcych wyrazów i zwrotów wplecionych w tekst). Wiersze i pieśni pisane były przez studentów, duchownych, goliardów ( ze st.-fr. ‘żarłok, hulaka, oszust’). Wśród autorów wymienia się: Piotra z Blois, Waltera z Chatillon, a także anonimowego twórcę zwanego Arcypoetą (autora Spowiedzi).

Pieśni mają zróżnicowaną tematykę – od religijnej, miłosnej, po pijacką i krytyczną wobec Kościoła; są sentencje o znikomości szczęścia, satyra na panującą hierarchię, pochwała uciech ziemskich.

Zbiór składa się z 6 części:
1.Carmina ecclesiastica (pieśni o religijnym temacie)
2.Carmina moralia et satirica (moralistyczne/satyryczne pieśni)
3.Carmina amatoria (pieśni miłosne)
4.Carmina potoria (pijackie pieśni – zawierają także pieśni o hazardzie i parodie)
5.Ludi (sztuka religijna)
6.Supplementum (wersje niektórych wcześniejszych tekstów z wariacjami na ich temat)
Pewna część tekstów zawiera zapis neum – formę notacji muzycznej, obejmującej znaki w formie kropek i kresek podających przebieg melodii.

Carmina BuranaCarmina Burana Zbiór średniowiecznych manuskryptów zawierających 1000 pieśni i wierszy, powstałych ok. 1225 roku. Odnaleziono je w 1803 roku w... Carla Orffa

To kantata (utwór przeznaczony do śpiewania, w odróżnieniu od utworów instrumentalnych. Oznacza kompozycję muzyczną pisaną na jeden lub więcej głosów z towarzyszeniem instrumentów). Składa się z trzech części: O wiośnie, W gospodzie, O miłości. Rozpoczyna się prologiem, w którym chór śpiewa wezwanie do bogini szczęścia Fortuny, której kaprysy są zmienne jak księżycO księżycu już było na naszym portaliku. Ale nie w kontekście budowy centrum komputerowego ;) Dlatego polecamy uwadze ten artykuł...., która ludzi uszczęśliwia i wynosi, aby ich następnie strącać i nie szczędzić im ciosów srogich. Po raz pierwszy utwór wykonano 8 czerwca 1937 r. we Frankfurcie n. Menem, w inscenizacji Oscara Wälterlina. Orff dokonał dowolnego wyboru tekstów średniowiecznych, nie trzymał się oryginału; nie skorzystał także z zapisu neum. Jak pisze Karol Stromenger: (Orff) nie trzymał się bynajmniej uświęconych tradycją nakazów o dramatycznej akcji, stworzył sobie własny styl dowcipnie grający prymitywem, a także aparat dźwiękowy własnego pomysłu. Styl Orffa określa się często jako „neoprymitywizm”. W jego twórczości, zwłaszcza po 1930 roku, kiedy nastąpił zwrot w kierunku muzyki dawnej, można wyodrębnić elementy pierwotne: rytm i powtarzalność. Kolorystyka instrumentalna jest przede wszystkim perkusyjna, podkreślająca nadrzędną rolę rytmu. Wyjątkową rolę w utworach scenicznych pełni chór, co najpełniej ilustruje Carmina BuranaCarmina Burana Zbiór średniowiecznych manuskryptów zawierających 1000 pieśni i wierszy, powstałych ok. 1225 roku. Odnaleziono je w 1803 roku w....

Carmina BuranaCarmina Burana Zbiór średniowiecznych manuskryptów zawierających 1000 pieśni i wierszy, powstałych ok. 1225 roku. Odnaleziono je w 1803 roku w...

O wiośnie – (chór) Kiedy wiosna okaże ziemi swą twarz wesołą;
(solo barytonu) Czy cię nie budzi wiosennego słońca blask?
(chór) Patrz, miła, utęskniona wiosna budzi nową życia chęć;
( chłopski taniec, dwuchóralny, łacińsko- niemiecki śpiew o wiośnie).
Dziewczęta proszą farbiarza, aby dał im farby: Kramarzu, farby mi potrzeba.
(korowód, żartobliwy chór) Kto się tu uwija? – to dziewczęta upatrują sobie mężów. (pieśń taneczna) Chodź, chodź, mój wybrany. Gdyby cały świat był mój – chór śpiewa w radosnym zapale.

W gospodzie – Ta część opiewa ziemskie rozkosze. Baryton intonuje pochwałę doczesnego życia: Żar się we mnie wznieca, po czym chór śpiewa: Niegdyś, na jeziorze; tenor z żakowskim humorem twierdzi, że jest „opatem Kukułczego Grodu”. Baryton podejmuje kpiarski ton i parodiując psalmodie plebana klasztoru śpiewa o ryzykownej grze w kości, po czym wzywa do pijatyki swoich kompanów, którzy odpowiadają: Kiedy jesteśmy przy kielichach… niech zginie, kto gębę sobie na nas strzępi…

O miłości – Sopran śpiewa o powabach miłości; odpowiada mu chór: Amor wszędzie buja. Dalej tenor odzywa się sentymentalnie: Dzień i noc do siebie są podobne, na co sopran śpiewa o Dzieweczce w kubraczku czerwonym. Baryton odpowiada, że: Serce jego nie zna spokoju. Kilku mężczyzn, w stylu dawnych chansons, opowiada, o tym jak się czują dziewczyna i chłopiec podczas spotkania. Niepokój oczekiwania na schadzkę wyraża chór: Przyjdź, ach przyjdź. Sopran wygłasza sentencję, że: Serce na wagę kładzie uczucia; co nie przeszkadza chwalić chórowi: Wesołe nasze czasy. Szczęśliwe czasy, o których śpiewał chór przeżywa także kobieta, kiedy mówi: Najdroższy – jam twoja. Chór intonuje hymn do bogini miłości: Cześć ci, najpiękniejsza! Światem rządzi jednak Fortuna – nieubłagana i zmienna w swych wyrokach. Powtarza się refleksja wyrażona w prologu. Powraca koło Fortuny – obraca się, wywyższa i strąca ludzi.