Kabała

()

Terminem ‘kabała’ [hebr. קבלה – tradycja, przekaz, także: przyjęcie, kontynuacja] określa się ezoteryczno-mistyczny, niejednolity nurt judaizmu, który w sposób odmienny niż judaizm ortodoksyjny i filozoficzny, dokonuje refleksji o Bogu i objawieniu. Początków nurtu można się doszukiwać w starożytności, wśród żydowskich grup mistycznych, zajmujących się, m.in. zagadnieniami początku świata i objawienia. Z racji tego, że prawdopodobnie była to tradycja ustna, wśród kabalistów i specjalistów zajmujących się tą problematyką nie ma jednomyślności, co do czasu powstania nurtu. Funkcjonuje w tej materii kilka odmiennych, na wpół legendarnych, niemniej jednak równoprawnych opinii. Jedni wyprowadzają ją od pierwszego człowieka – Adama, który rzekomo miał mieć objawionych wiele prawd za pośrednictwem aniołów pouczających go, jak rozumieć różne zagadnienia z zakresu życia religijnego, moralnego oraz prawodawstwa objawionego w czasach późniejszych. Adam Kadmom (praczłowiek) to wedle kabalistów pierwsza forma emanacji w objawieniu Boga, bądź też istota świetlista pośrednicząca w akcie stwórczym. Inna koncepcja wywodzi kabałę od Abrahama i od patriarchów, którzy przez objawienie mieli dojść do posiadania wiedzy tajemnej. Jeszcze innym stanowiskiem jest to, wedle, którego kabałaznej), jest ‘Sefer ha-Bahir’ [hebr. ספר הבהיר – Księga Jasności]. Jej domniemany autor-redaktor – wielki mistyk Izaak Ślepy, działający w Prowansji w XII w. – prawdopodobnie pierwszy używał terminu kabała na określenie mistycznych nauk i praktyk. Kabała stała się określeniem ezoterycznych spekulacji dotyczących Boga i świata, które formowały się wówczas w odrębny nurt, w łonie, którego rozwijano mistyczne praktyki i opracowywano alternatywne metody odczytywania Tory. Sama Księga Jasności jest zbiorem poglądów, często rozbieżnych i dotyczących różnych tematów, z których najważniejsze dotyczą kwestii alfabetu hebrajskiego i sefir – kategorii wprowadzonych do tradycji w Sefer Jecira.

Koncepcje kabalistyczne zostały uformowane i systematycznie opracowane głównie w średniowiecznej Hiszpanii (XIII w.). W wielu ówczesnych hiszpańskich miastach tworzyły się ośrodki i bractwa kabalistów, w wyniku, czego wytworzyła się jej odmiana, zwana kabałą gerońską. Ukazało się wówczas wiele kabalistycznych tekstów, z których największy uznawany jest za „elementarz” kabały i fundamentalne dzieło mistyki żydowskiej. Mowa tu o ‘Sefer ha-Zohar’ [hebr. ספר הזוהר – Księga Blasku (Światłości, Jasności)] popularnie zwanej Księgą Zohar. Tekst – mimo języka aramejskiego, skomplikowanej i rozbudowanej formy oraz zaawansowanych komentarzy do Księgi Praw (Tory) – bardzo szybko rozpowszechnił się wśród gmin żydowskich i badaczy Biblii, nie tylko w Hiszpanii. Księga ta postrzegana jest do dziś jako summa wiedzy kabalistycznej, w niej też skodyfikowany został system klasycznej kabały. Zkabałaaizm oraz frankizm.

kabałae kabalistyczne w tradycji Żydowskiej zasadniczo rozwijały się na dwa sposoby. Pierwszy koncentrował się głównie na objaśnianiu prawd wiary i miał charakter bardziej teoretyczny. Poprzez dogłębne studiowanie Tory, starano się wyjaśniać i zgłębiać istotę Boga oraz objawionego Prawa. Naczelne problemy poruszane w ramach tego nurtu dotyczyły, m. in. zagadnień stworzenia świata, celu istnienia materii i człowieka, powstanie zła i jego przezwyciężenie przez Mesjasza oraz cały wachlarz innych, podobnych zagadnień.
Drugi sposób miał charakter bardziej ezoteryczny. W jego łonie nauczano mistycznych praktyk polegających na ekstatycznych modlitwach, kontemplacji liter Tory, magii i medytacji, umożliwiającej wtajemniczonym zbliżenie się lub nawet połączenie z Bogiem.

Do najważniejszych cech charakterystycznych dla wszystkich nurtów kabały, zaliczyć należy w pierwszym rzędzie studiowanie sefir i języka, wynikające z przekonania o głębszym, metafizycznym ich charakterze. Akcentowana jest wiara w immanencję boską we wszechświecie, dokonaną w akcie stworzenia i przejawiającą się w objawieniach, proroctwach i cudach. Ponadto w kabale silnie zakorzeniona jest idea Jedni: świat został stworzony z Jednego Boga i do niego powróci, natomiast człowiek – upadły na skutek katastrofy kosmicznej (tzw. rozbicia naczyń) – ma za zadanie podjąć się naprawy świata i przybliżenia go do boskiej jedności. W spolaryzowanym aksjologicznie świecie (napięcie między dobrem i złem, miłością i surowością), wolny człowiek skłania się ku obu tym biegunom. Wybór właściwej drogi ułatwić ma mu modlitwa i samokształcenie, nadto zaś studiowanie Pisma, które zostało objawione przez Boga, by ułatwić człowiekowi powrót do jedności z Nim.

Niezwykle ważną rolę w kabale odgrywa rozbudowana symbolika i kod cyfrowo-literowy. Jednym z najważniejszych symboli funkcjonujących w tradycji, jest tzw. Drzewo Życia, za symbol, którego uznaje się menorę – charakterystyczny, żydowski świecznik. Drzewo Życia rozwija się w trzech kolumnach, a zbudowane jest z dziesięciu głównych elementów zwanych sefirami. Są to „wypowiedzenia”, czyli symbole boskich emanacji, użytych w akcie stworzenia i stale w świecie zawartych, podtrzymujących istnienie przez przetwarzanie boskiego światła. Drzewo Życia to symboliczna „drabina” łącząca świat ludzki z Bogiem. Praktykowanie kabały umożliwia zbliżenie się do świata boskiego poprzez symboliczne wspinanie się po kolejnych poziomach Drzewa Życia.

Kabała wywarła znaczny wpływ na mistycyzm chrześcijański, a także na ezoteryczne nurty takie jak: alchemia, ruchy masońskie, czy teozofia. Współcześnie wpływy kabały można zauważyć, m. in. w szeroko rozumiakabała

  • kabałakabałakabałakabałakabałakabała
  • Koncepcja trzeciej fali Alvina Tofflera

    Poprzedni wpis

    Matriarchat

    Następny wpis
    Wiedzo Znawca
    Redaktor z rzemiosłem w ręku na co dzień szef kontroli jakości w kuchni, serwujący wykwintne dania. W niedalekiej przyszłości planuje zrealizować młodzieńcze marzenia i napisać coś więcej niż artykuł 📖

    Komentarze - masz coś do napisania? Zostaw proszę informacje.