Automatycznie zapisany szkic

Zygmunt Freud

()

Urodził się 6 maja 1856 roku we Freibergu (obecnie miasteczko nazywa się Příbor i znajduje się na terenie Czech) na Morawach niedaleko Ostrawy, w żydowskiej rodzinie kupieckiej. Syn Jakuba Freuda i jego dwadzieścia lat młodszej, trzeciej żony Amelii Natanson. Pochodzący z Tyśmienicy Jakub Freud znany był ze swoich postępowych dążeń do asymilacji z polską kulturą, dlatego też na znak sympatii dla polskich tradycji postanowił nadać synowi łacińską wersję imienia Zygmunt, czyli Sigismund. Odnosiło się ono do trzech polskich królów o tym imieniu: Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta i Zygmunta III Wazy, znanych ze swej tolerancji oraz opieki nad Żydami. [K. Pospiszyl, Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło, tłum. B. Kocowska, A. Czownicka, M. Albiński, Ludwik Jekels, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991.]  Po dziadku mały Zygmunt otrzymał także drugie imię, żydowskie Szlomo (pol. Salomon), które zostało zapisane przez ojca w rodzinnej Biblii, jednak nigdy nie było ono przez niego używane. [G. Markus, Zygmunt Freud i tajemnice duszy, tłum. M. Auriga, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1993.]

W 1860 roku rodzina Freuda przeniosła się do Wiednia, gdzie Zygmunt ukończył z wyróżnieniem gimnazjum oraz rozpoczął studia medyczne, o których sam wypowiadał się tak: „Ani w tym czasie, kiedy podejmowałem decyzję wstąpienia na medycynę, ani w innym okresie swego życia, nie odczuwałem szczególnej predylekcji do zawodu lekarza. Na medycynę wstąpiłem raczej ze względu na zainteresowania człowiekiem niż na fizyczne objawy jego cierpień. Moje wczesne zapoznanie się z opowiadaniami biblijnymi (zanim jeszcze opanowałem sztukę czytania) wywarło jak później stwierdziłem, trwały wpływ na kierunek mych zainteresowań”. [K. Pospiszyl, Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło, tłum. B. Kocowska, A. Czownicka, M. Albiński, Ludwik Jekels, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991, s. 19, 20.] Istotnym faktem mającym wpływ na całe życie Freuda było jego żydowskie pochodzenie sprawiające, iż spotkał się on wielokrotnie z przejawami antysemityzmu wobec siebie i swojej rodziny. Pochodzenie warunkowało także drogi kariery, a zasadniczo wskazywało na jej dwa możliwe kierunki rozwoju: interes bądź uprawianie jakiegoś wolnego zawodu. Nie bez znaczenia był również status majątkowy, co w przypadku Zygmunta wiązało się z wielkimi wyrzeczeniami i dodatkowymi pracami zarobkowymi, gdyż jedynie w taki sposób mógł uzyskać dyplom uniwersytecki.

Studia medyczne rozpoczął w 1873 roku, szybko stając się pilnym i ambitnym studentem, który uczęszczał na wiele nadobowiązkowych seminariów z fizjologii, histologii i zoologii. Brał też dwukrotnie udział  w kursach Zoologicznej Stacji Doświadczalnej w Trieście, gdzie oddawał się badaniom zwierząt morskich. Zajęcia te doprowadziły do napisania jego pierwszej pracy naukowej o narządach płciowych węgorza. [G. Markus, Zygmunt Freud i tajemnice duszy, tłum. M. Auriga, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1993, s. 37.] Ciekawość młodego Zygmunta od początku kierowała się najbardziej w stronę neurologii. Pociągała go (jak tez całą ówczesną psychiatrię) problematyka zaburzeń nerwowych oraz przyczyn ich powstawania. Wielość zainteresowań pobocznymi dziedzinami oraz powołanie Freuda jako „elew pełniący funkcję lekarza wojskowego” do Wiedeńskiego Szpitala Garnizonowego na przeszkolenie w 1879 roku, doprowadziło do znacznego wydłużenia czasu studiów. W czasie swojej służby wojskowej przetłumaczył dwunasty tom Dzieł zebranych wybitnego filozofa Johna Stuarta Milla, dzięki czemu zdobył sobie uznanie w środowisku medycznym. Studia ukończył dopiero 31 marca 1881 roku otrzymując tym samym tytuł doktora medycyny.

Po odbytych studiach Freud szukał na uniwersytecie pracy, która byłaby związana z  uprawianiem dydaktyki. Przez  półtora roku pracował na stanowisku stażysty w Instytucie Fizjologii prowadzonym przez wybitnego profesora Ernesta W. von Brückego. Chcąc również zdobyć potrzebne w zawodzie przygotowanie praktyczne przez dwa miesiące pomagał jako wolontariusz w klinice chirurgicznej profesora Teodora Billrocha. Następnie z uwagi na poważniejsze plany życiowe i zamiar założenia rodziny z pięć lat od siebie młodszą Martą Bernays, 12 października 1882 roku rozpoczął etatową pracę na Oddziale Chorób Wewnętrznych prowadzonym przez profesora Hermana Nothanagela. Freud sprawował na tym oddziale najniższe stanowisko jakie  mogło być przydzielone doktorowi medycyny, a mianowicie był aspirantem. Po przeszło półrocznej pracy dla Nothanagela, przeniósł się do zarządzanej przez anatoma mózgu Teodora Meynerta kliniki psychiatrycznej, w której awansował na wyższe stanowisko – sekundariusza. Nowy kierownik cenił sobie prace Zygmunta nad histologią mózgu, jednak to nie powstrzymało młodego lekarza przed dalszymi zmianami zajęć. Kolejnym krokiem do kariery był Oddział Dermatologiczny prowadzony przez doktora Anscherlika, jednak i stamtąd odszedł w niedługim czasie by podjąć posadę starszego sekundariusza na Oddziale Chorób Nerwowych. Nowa funkcja dawała duże możliwości rozwoju i upoważniała Freuda do kierowania całym oddziałem pod nieobecność dyrektora Franza Schultza. Był to już ostatni etap drogi prowadzący do usamodzielnienia się naukowego przyszłego twórcy psychoanalizy. [K. Pospiszyl, Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło, tłum. B. Kocowska, A. Czownicka, M. Albiński, Ludwik Jekels, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1991]

Cztery lata od zdobycia doktoratu, w styczniu 1885 roku Freud wniósł do Rady Wydziału Lekarskiego prośbę o otwarcie przewodu na stanowisko docenta. 20 czerwca 1885 roku Rada Wydziału zadecydowała o dopuszczeniu Zygmunta do publicznego wykładu w związku, z którym 28 lipca uzyskał kolejny stopień naukowy. Wkrótce też, dzięki interwencji byłych nauczycieli: Brückego oraz Meynerta otrzymał półroczne stypendium w słynnej na całym świecie, paryskiej klinice Salpêtriére prowadzonej przez profesora Jeana Martina Charcota. Po powrocie do Wiednia, Freud zafascynowany metodą leczenia histerii za pomocą hipnozy, robił wszystko aby rozpowszechnić ją w Austrii. Zetknięcie się z Charcotem i jego poglądami wpłynęło znacząco na dalsze drogi jego rozwoju. Chciał wykazać, iż podstaw histerii należy szukać w przyczynach psychicznych, a nie jak dotąd uważano w organicznych. Dowodził, że w większości przypadków zaburzenia psychiczne wywodzą się z konfliktów wewnętrznych jednostki i, że mają one podłoże erotyczno – seksualne. Jego raport na ten temat nie zyskał jednak uznania w wiedeńskim środowisku medycznym i został przyjęty z dużą dozą sceptycyzmu. [Sigmunt Freud, Psychopatologia życia codziennego; Marzenia senne, tłum. W. Szewczuk, PWN, Warszawa 1997.]

Freud między 1884 a 1886 rokiem interesował się kokainą, mało znanym jak na tamte czasy alkaloidem, który miał silne właściwości znieczulające. Zauroczony walorami nowego medykamentu chciał zaprezentować pracę na jego temat środowisku naukowemu, jednak sprawy prywatne doprowadziły do opóźnienia publikacji. Zygmunt o swym odkryciu opowiedział Karlowi Kollerowi, który zuchwale wykorzystał sytuacje i opublikował wyniki badań jako swoje, dokonując tym samym przełomu w dziedzinie chirurgii oka i zyskując sławę. [http://angelus.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=6501&Itemid=813] Freud ustabilizował swoje życie prywatne zawierając 13 września 1886 roku związek małżeński ze wspomnianą wcześniej Martą Bernays. Otworzył własną praktykę lekarską i zaczął korzystać z doświadczeń zdobytych podczas praktyki odbytej w Paryżu. Od 1888 do 1893 roku pracował równocześnie w Instytucie Neurologicznym Kassowitza w Wiedniu i studiował w Berlinie w Szpitalu Cesarza Fryderyka pod kuratelą A. Bagińskiego. W 1889 roku ponownie wyjechał na staż do Francji, gdzie doskonalił swoją metodę terapii w Klinice Wydziału Medycznego Uniwersytetu w Nancy pod kierunkiem Hippolite’a Bernheima. Dzięki badaniom i zdobytemu doświadczeniu, Zygmunt Freud wraz z Josefem Breuerem opublikował w 1893 roku „Doniesienie wstępne”, a w 1895 „Studia nad histerią”, gdzie przytoczył osiemnaście przypadków chorych na histerię, u których choroba była wywołana przez złe wspomnienia z dzieciństwa. Był to również czas (1892-1900), kiedy u Freuda nasiliły się  objawy neurotyczne oraz autoanaliza. Stan ten stał się na tyle dokuczliwy i wyraźny, iż poznane metody leczenia musiał zastosować także w stosunku do siebie samego.

W listopadzie 1899 roku wydał swoje najważniejsze dzieło „Objaśnienie marzeń sennych” opatrzone cytatem z Eneidy „ Gdy niebo mi oporne, piekło poruszę do dna”. [http://angelus.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=6501&Itemid=813] Książka ta stanowiła kamień węgielny pod budowę teorii psychoanalitycznej i była najważniejszą próbą przedstawienia hermeneutyki psychoanalitycznej. Za tworzywo do jej powstania posłużyły sny własne, przyjaciół, pacjentów oraz te zaczerpnięte z literatury. W 1902 roku Freud został profesorem na Uniwersytecie w Wiedniu. W tym samym roku za namową Wilhemla Stekela ustanowił Środowe Towarzystwo Psychologiczne – jego celem były co tygodniowe spotkania i dyskusje na temat psychoanalizy. Na początku zgrupowanie nie cieszyło się zbytnia popularnością i liczyło tylko cztery osoby. W 1907 roku dołączył do niego jako uczeń Carl Gustav Jung, w którym ojciec psychoanalizy widział swego spadkobiercę poglądów i nazywał go „ księciem koronnym i następcą tronu”. Zygmunt Freud doprowadził też do powstania Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, w którym od 1910 roku obejmował posadę kierownika naukowego, współtworząc jednocześnie Międzynarodowe Towarzystwo Psychoanalityczne.

Między rokiem 1901 a 1905 ojciec psychoanalizy wydał swoje trzy wielkie dzieła: „Psychopatologia życia codziennego” (1900) – w pracy tej po raz pierwszy użyto oficjalnie terminu „psychoanaliza” i zaprezentowano najważniejsze z elementów teorii psychoanalitycznej.; „Dowcip i jego stosunek do nieświadomości” (1905) oraz „Trzy rozprawy z teorii seksualnej” (1905). Od 1908 roku teorie Freuda dotyczące nerwic były już tak rozsławione, iż został on gościem honorowym światowego zjazdu psychologów w Salzburgu, a rok później został poproszony przez Grandville Stanley Hall o wygłoszenie pięciu wykładów na Clark University of Worcester w Massachusetts. W podróży do Stanów Zjednoczonych towarzyszyli mu Jung i Ferenczi. Wystąpienia Freuda zrobiły ogromne wrażenie, zostały opublikowane w 1910 roku pod tytułem „ Uber der Psychoanalyze”, stworzyły podwaliny pod intensywny rozwój psychoanalizy w USA oraz dały początek Międzynarodowemu Stowarzyszeniu Psychoanalitycznemu, któremu od początku powstania przewodził Carl Gustav Jung. Po powrocie z zagranicy Freud wydał „Leonarda da Vinci wspomnienie z dzieciństwa” (1910) oraz „Totem i tabu” (1913), gdzie opisał kilka podobieństw i zależności jakie zachodzą w życiu psychicznym dzikich i neurotyków. Znany i ceniony już twórca psychoanalizy zaczął zbierać lawinę zaszczytów i gratulacji głosząc na przełomie 1915 i 1916 roku kolejny cykl referatów znanych jako „Wstęp do psychoanalizy” – wydany w 1917 roku, określany jako „dla lekarzy i laików obojga płci”. [http://www.psychiatria.pl/txt/a,3806,2,33,6%20maja:%20urodziny%20Zygmunta%20Freuda] Na początku lat dwudziestych XX wieku Freud przystąpił do uogólniania swojej teorii, zaczął większą uwagę przywiązywać do roli popędów podstawowych: popędu libido (czyli popęd życia zwany erosem) i popędu destruktywnego (śmierci) oraz zaistniałych relacji między nimi a kulturą. Uważał, iż człowieka nęka ciągły problem wyboru pomiędzy popędami a zachowaniami narzucanymi przez kulturę, która tłamsi wolność osobistą (instynkty) i poddaje ją kontroli moralnej oraz prawnej. Twierdził też, że instynkty są dominującymi zachowaniami w życiu człowieka, a panowanie nad nimi jest możliwe ze względu na proces socjalizacji prowadzony od najmłodszych lat przez rodziców oraz społeczeństwo, kulturę natomiast traktował jako formę radzenia sobie z popędami seksualnymi. [http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PU3527] Jak sam mówił, ludzie rekompensują sobie to zniewolenie, ciemiężenie kulturowe przez dostarczanie: „(…) zastępczego, częściowego i niedoskonałego zaspokojenia w sztuce, nauce, religii. Kultura jest siłą tamującą raczej niż realizującą pierwotne i autentyczne popędy natury”. [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura] W 1920 roku Freud opublikował pracę „Poza zasadą przyjemności”, w której analizował problem pozornej sprzeczności symptomów nerwicowych i konieczności powtarzania czynności z dążeniem organizmu do zadowolenia, przyjemności. Kolejne ważne dzieło powstało w 1923 roku i nosiło tytuł „Ego i id”, w książce tej wyodrębniły się trzy instancje psychiczne takie jak: id – wyrażające popędy, superego – prezentujące wymagania kultury, ego – będące syntezą id i superego, próbujące pogodzić je z rzeczywistością.

W lutym 1923 roku Freud odkrył u siebie mały guzek w jamie ustnej, będący później przyczyną wielokrotnych operacji mających na celu jego usunięcie, jednak bez większego powodzenia. Choroba jamy ustnej dalej się rozwijała, aż w końcu zmusiła go do noszenia specjalnej protezy znacznie utrudniającej mówienie. Schorzenie bardzo przeszkadzało w codziennym funkcjonowaniu ale nie zahamowało dalszego rozwoju kariery Zygmunta, który w 1936 roku został członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie. Dopiero w 1938 roku po inwazji niemieckiej na Austrię Freud musiał opuścić Wiedeń z powodu represji i prześladowań Żydów. Wówczas wydarzenie to finalnie położyło kres dalszej ewolucji i rozkwitowi poglądów oraz teorii Freuda.  Po wielu trudnościach i perypetiach związanych z zaplanowaniem ucieczki z kraju: interwencji dyplomaty amerykańskiego Williama Bullitta, pomocy Maxa Schura, zapłaceniu okupu przez Marię Bonaparte, podpisaniu deklaracji, iż nikt z jego rodziny nie był prześladowany; 3 czerwca 1938 roku Orient Expresem ostatecznie opuszcza Wiedeń. Początkowo zatrzymuje się na krótko w Paryżu, później wyjeżdza do Londynu by zamieszkać przy Maresfield Garden pod numerem 20 (obecnie znajduje się tam muzeum Zygmunta Freuda), gdzie stworzył dwa ostatnie dzieła: „Zarys psychoanalizy” oraz „Człowiek imieniem Mojżesz a religia monoteistyczna”. Na obczyźnie przyszło mu też dowiedzieć się o wybuchu II wojny światowej i o śmierci swoich sióstr w obozach koncentracyjnych. 21 września 1939 roku, po wielu cierpieniach i bólach związanych z rozwojem wspomnianego wcześniej nowotworu jamy ustnej Freud otrzymał trzy zastrzyki z morfiny, po których zapadł w śpiączkę. Zygmunt Freud zmarł po dwóch dniach, 23 września 1939 roku. Jego ciało zostało spopielone a  prochy umieszczone w urnie podarowanej przez Marię Bonaparte – jego wielbicielkę i protektorkę. [http://angelus.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=6501&Itemid=813]

Poglądy naukowe Freuda podlegały ciągłej ewolucji i zmianom, a na drodze ich rozwoju można wyróżnić trzy główne fazy: 1) trwała do około 1900 roku –  Freud zaprezentował w tym czasie interpretację zaburzeń psychicznych oraz program ich diagnozowania i leczenia; 2) do około 1920 roku – wykraczając poza granice medycyny, wykreował  teorię struktury i funkcjonowania psychiki ludzkiej; 3) po 1920 roku – rozszerzył oraz przekształcił psychoanalizę w filozoficzną koncepcję człowieka i kultury. [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3902756]

Za najistotniejsze dzieła Zygmunta Freuda uznawane są takie prace jak:

  • Psychopatologia życia codziennego (1900),
  • Objaśnienie marzeń sennych (1900),
  • Marzenia senne (1901),
  • Wstęp do psychoanalizy (1917),
  • Totem i tabu (1913),
  • Poza zasadą przyjemności (1920),
  • Wizerunek własny (1925),
  • Przyszłość pewnego złudzenia (1927),
  • Kultura jako źródło cierpień (1930),
  • Człowiek imieniem Mojżesz a religia monoteistyczna (1939).
Automatycznie zapisany szkic

Automatycznie zapisany szkic

 

Jak oceniasz ten materiał?

Kliknij na gwiazdkę, aby zostawić swoją ocenę

Średnia ocena / 5. Liczba głosów:

Jak dotąd brak głosów! Oceń ten post jako pierwszy.

Szkoła frankfurcka

Poprzedni wpis

Frida Kahlo

Następny wpis
Wiedzo Znawca
Redaktor z rzemiosłem w ręku na co dzień szef kontroli jakości w kuchni, serwujący wykwintne dania. W niedalekiej przyszłości planuje zrealizować młodzieńcze marzenia i napisać coś więcej niż artykuł 📖

Komentarze - masz coś do napisania? Zostaw proszę informacje.