Robert Darnton

()

Robert Darnton, amerykański historyk kultury, urodził się 10 maja 1939 roku w Nowym Jorku. Zajmuje się badaniami nad osiemnastowieczną Francją, zagadnieniami związanymi z historią kultury,  historią książki oraz nowymi, elektronicznymi  formami publikacji i ich wpływem na czytelnictwo, a zwłaszcza na funkcjonowanie bibliotek, wydawnictw i uczelni wyższych.

W roku 1960 Darnton ukończył Harvard Collage,  następnie uczęszczał do Uniwersytetu w Oxfordzie,  gdzie w 1964 roku obronił doktorat z historii. W latach 1964-1965 pracował jako młodszy reporter   dla The New York Times. Przez szereg kolejnych lat (1968-2008) pracował jako wykładowca historii na Uniwersytecie w Princeton, gdzie
w latach 1987-1995 był dyrektorem programu europejskich studiów kulturalnych, a w latach 2002-2007 był szefem Centrum Studiów nad Książkami i Mediami (Center for the Study of Books and Media). Dzięki swym osiągnięciom w roku 1982 otrzymał prestiżowy grant naukowy z Fundacji MacArthura.

Wykładał na wielu uczelniach w kraju i za granicą. Pracował również w Bibliotece Publicznej w Nowym Jorku oraz w wydawnictwie Oxford University Press. Za swój dorobek naukowy Darnton otrzymał w roku 1999 od rządu francuskiego tytuł Kawalera Legii Honorowej, a w roku 2004 otrzymał Nagrodę Gutenberga przyznawaną wspólnie przez władze miasta Moguncji i Internationale Gutenberg-Gesellschaft. W 1999 roku został wybrany prezydentem Amerykańskiego Stowarzyszenia Historyków. W roku 2007 objął stanowisko dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej na Harvardzie, które piastuje do dzisiaj. W czerwcu 2010 roku został laureatem honorowego tytułu Doktora Praw szkockiego Uniwersytetu Św. Andrzeja. [Pettegree, 2010]

Żoną Roberta Darntona jest Susan Lee Glover. Mają troje dzieci: Nicholasa (ur. 21 kwietnia 1970 r.), Catherine (ur. 31 grudnia 1973 r.) i Margaret (ur. 11 lipca 1977 r.). Jego bratem jest z kolei pisarz i dziennikarz John Darnton, autor między innymi powieści Neandertalczyk (wyd. polskie 1997) oraz Spisek Darwina (wyd. polskie 2007).

Robert Darnton jest autorem kilkudziesięciu książek, z których wiele zostało przetłumaczonych na języki obce. Jego najpopularniejszym dziełem pozostaje The Great Cat Massacre and Other Episodes in French Cultural History (1984), której fragment (Workers Rewolt: The Great Cat Massacre of the Rue Saint-Severin, s. 74-104) przetłumaczony został również na język polski. Tłumaczenia dokonali w latach 1994-1995 studenci historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierunkiem dr Ewy Domańskiej. Pracę tę opublikowano w roku 2002 w czasopiśmie Polska Sztuka Ludowa: Konteksty. [Darnton, 2002, s. 83-97]

„Wielka rzeź kotów” jest esejem, w którym autorowi z powodzeniem udało się połączyć dwie nauki – antropologię i historię. Według niego, by móc w ogóle poznać inną kulturę niż swoja własna, nieważne czy istniejącą w przeszłości, czy obecnie, powinniśmy badać to, czego nie jesteśmy w stanie w niej zrozumieć. „Gdy zauważamy, ze nie rozumiemy czegoś, co jest szczególnie ważne dla danej kultury czy społeczności − żartu, przysłowia, obrzędu – pisał Darnton − to znaczy, ze znaleźliśmy coś, dzięki czemu będziemy mogli uchwycić obcy system znaczeń, co następnie pozwoli nam go wyjaśnić.” [Klich-Kluczewska, Kałwa, 2009, s. 44] W przytaczanym tekście analizuje więc przyczyny i istotę żartu (czy dla nas nadal śmiesznego?), jakim było dla czeladników drukarskich z XVIII-wiecznej Francji, odtwarzanie masakry kotów, której się swego czasu dopuścili. Czyni to poprzez analizę symboli (rytualne znaczenie kotów), związek z obrzędami świątecznymi i obyczajami (czas karnawału, gdy „świat stawał na głowie”, polowanie na czarownice, teatralizacja widowisk egzekucji) oraz kwestie społeczne („rodzinny” i industrialny model warsztatu pracy). Wykorzystanie antropologicznego sposobu podejścia do przeszłości (a czyni tak zainspirowana osiągnięciami etnologów i antropologów kultury tzw. antropologia historyczna), wiąże się w tym wypadku z nurtem historiografii znanym jako mikrohistoria, tj. dziedzina zajmująca się badaniem epizodów historii, niezauważalnych dla dawnych historyków faktów i wydarzeń, które miały miejsce w przeszłości, a które nie wpłynęły znacząco na losy świata i samej ludzkości. [Cichy, 2010] „Wielka rzeź kotów” przywołana został w pracy Mikrohistorie Ewy Domańskiej. [Domańska, 1999, s. 160-175] Autorka starała się udowodnić tam na podstawie tekstu Darntona, iż „inny” z przeszłości wcale nie znaczy „obcy”. „Inny” przechowuje pierwotne cechy naszego „ja”, które po prostu należy ponownie odkryć. Podobnie jak dla niektórych współczesnych antropologów, Darnton wydaje się postrzegać człowieka jako „istotę poszukującą sensu, potrzebującą wizji świata jako trwalej, porządkującej zasady egzystencji”. [Domańska, 1999, s. 161-162]

Za najważniejszą pracę Darntona zwykło się uważać późniejszą o przeszło dziesięć lat The Forbidden Best-Sellers of Pre-Revolutionary France (1995), opowiadającą o wpływie książek na umysły mieszkańców przedrewolucyjnej Francji. Została ona wyróżniona nagrodą przez National Book Critics Circle (NBCC). Zainteresowania Darntona książką i jej historią sięgają lat sześćdziesiątych. Kiedy w roku 1965 przybył do Szwajcarii, do Société typographique de Neuchâtel, w poszukiwaniu informacji o życiu i twórczości żyrondysty Jacques’a-Pierre’a Brissota, po przejrzeniu paru setek listów zdecydował, że historia książek fascynuje go dużo bardziej niż pisanie biografii. [Tamm, 2004] Poznał również w tym czasie kilku innych naukowców, którzy starali się zrozumieć świat drukowanych dzieł i ich wpływ na dzieje ludzkości – stali się oni pierwszymi poważanymi „historykami książki”, jeszcze długo przed powstaniem takich określeń jak historians of the book czy, uważanej przez Darntona za najlepiej rozwijającą się współcześnie wśród nauk humanistycznych, dyscypliny zwanej history of books. Obecnie zainteresowania Darntona skupiają się wokół współczesnych mediów i ich wpływu na postrzeganie swych papierowych poprzedników. Czy świat książek przetrwa w kulturze globalnego Internetu? Jaki los czeka tradycyjne biblioteki i czy zostaną one całkowicie wyparte przez projekty typu Google Book Search? [Darnton, 2010]

Wybrane prace:

  • Mesmerism and the End of the Enlightenment in France (1968)
  • The Business of Enlightenment: A Publishing History of the Encyclopédie, 1775-1800 (1979)
  • The Literary Underground of the Old Regime (1982)
  • The Great Cat Massacre and Other Episodes in French Cultural History (1984)
  • Revolution in Print: the Press in France 1775-1800 (1989)
  • The Kiss of Lamourette: Reflections in Cultural History (1989)
  • Edition et sédition. L’univers de la littérature clandestine au XVIIIe siècle (1991)
  • The Forbidden Best-Sellers of Prerevolutionary France (1995)
  • The Corpus of Clandestine Literature in France, 1769-1789 (1995)
  • George Washington’s False Teeth: An Unconventional Guide to the Eighteenth Century (2004)
  • The Case for Books: Past, Present, and Future (2009)

Jak oceniasz ten materiał?

Kliknij na gwiazdkę, aby zostawić swoją ocenę

Średnia ocena / 5. Liczba głosów:

Jak dotąd brak głosów! Oceń ten post jako pierwszy.

Salvador Dalí

Poprzedni wpis

Karol Darwin

Następny wpis
Wiedzo Znawca
Redaktor z rzemiosłem w ręku na co dzień szef kontroli jakości w kuchni, serwujący wykwintne dania. W niedalekiej przyszłości planuje zrealizować młodzieńcze marzenia i napisać coś więcej niż artykuł 📖

Komentarze - masz coś do napisania? Zostaw proszę informacje.