Pojęcie „globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz...” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz kolejny użyto go w The Economist w roku 1959, a potem w słowniku Webstera wydanym w 1961 roku, jednak już w końcu XIX wieku odnotowano w języku angielskim pojęcie „globalny”. Oznaczało ono przymiotnik odnoszący się do całego świata (całego globu) rozumianego jako istnienie całej ludzkości zarówno w teraźniejszości jak i w przyszłości. Największą popularność pojęcie globalizacji zyskało w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, a zwłaszcza w drugiej połowie, gdy proces unowocześniania objął cały świat.

globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... jest pojęciem używanym do opisywania zmian w społeczeństwach i gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej. Opisuje zwiększenie wymiany informacyjnej, przyśpieszenie i spadek cen transportu, a także wzrost handlu międzynarodowego oraz inwestycji zagranicznych spowodowanych znoszeniem barier oraz rosnących współzależności między państwami. W ekonomii termin ten oznacza głównie zjawiska związane z liberalizacją wymiany handlowej lub “wolnym handlem”. W szerszym znaczeniu odnosi się do rosnącej integracji i współzależności między jednostkami działającymi globalnie na platformie społecznej, politycznej czy ekonomicznej. W skrócie: jest łączeniem się i przenikaniem systemów gospodarczych.

Pojęcie to było i jest do dzisiaj terminem starającym się wyjaśnić zjawiska i procesy związane z wkraczaniem ludzkości w trzecie tysiąclecie, określa zmianę zachodzącą w społeczności międzynarodowej, czyli obiektywny, złożony i dynamiczny proces społeczny.

Istnieją różne definicje opisujące w/w proces.

globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... jest procesem, tendencją rozwojową w stosunkach międzynarodowych dokonującą się pod wpływem postępu technologicznego i ogólnocywilizacyjnego. Pewne problemy, fakty i zjawiska nabierają takich cech, że muszą być brane pod uwagę przez wszystkie państwa w świecie. Społeczeństwa żyjące w warunkach globalizacji w poszczególnych państwach są poddawane oddziaływaniu zjawisk i procesów zachodzących w innych państwach. Cytując słowa Bary’ego Smarta „globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... dotyczprzemian związanych z rozwojem technologii gromadzenia, przekazywania i przetwarzania informacji (…) warunków oraz konsekwencji globalnych interakcji: ekonomicznych, finansowych, technologicznych, kulturalnych, politycznych i militarnych(…) Tak jak korporacje są dominującym czynnikiem w światowej ekonomii tak państwo narodowe jest głównym ‘aktorem’ globalnej sceny politycznej.”

globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... prowadzi do ujednolicenia się świata jako całości, wzajemnie powiązanych elementów gospodarczych i wspólnej kultury. W wyniku globalizacji granice terytorialne powoli zaczynają się zacierać, tracić znaczenie, zmniejsza się rola tradycji a nasilają migracje. Z tym ostatnim związane jest zacieranie się barier kulturowych, ludzie się integrują- różne kultury przenikają się nawzajem, powstają miejsca mające wszędzie takie samo znaczenie, np.: lotniska, restauracje (np.: Pizza Hut), bary (np.: McDonald, KFC), supermarkety.

Wśród dystynktywnych cech globalizacji można wymienić następujące zjawiska:

powstanie globalnego rynku finansowego
zinstytucjonalizowanie handlu międzynarodowego
macdonaldyzacja
gwałtowny wzrost przepływów zagranicznych inwestycji bezpośrednich
zdominowanie ekonomii globalnej przez korporacje trans narodowe
geograficzna dysjunkcja łańcucha wartości dodanej w skali globalnej.
powstanie ekonomii opartej na wiedzy
wykształcenie się czwartego sektora ekonomii
redefmicja znaczenie państwa

Z całym tym procesem integracji, szybkości przekazywania informacji wiąże się pojęcie „globalnej wioski” Termin ten został wprowadzony przez kanadyjskiego teoretyka komunikacji Marshalla McLuhana (1911-1980), dla określenia świata w którym media elektroniczne, migracje zmniejszają odległość miedzy ludźmi i ich izolację, doprowadzając do przekonania że żyjemy w wiosce gdzie każdy każdego zna a informacje przemieszczają się w szybkim tempie.

W ogólnym ujęciu ekonomii i ekonomii politycznej historia globalizacji to historia narastającej wymiany handlowej pomiędzy państwami, opartej na stabilnych podstawach instytucjonalnych, które pozwalająjednostkom i firmom w różnych krajach wymieniać pomiędzy sobą towary i usługi.

Proces globalizacji rozpoczął się od wielkich odkryć geograficznych, którym towarzyszyła rewolucja w komunikacji społecznej dzięki odkryciu czcionki i później prasy drukarskiej, przez co dyfuzja kulturowa mogła ulec skróceniu.

Pojęcie liberalizacji oznacza usunięcia barier przeszkadzających w swobodnym przepływie dóbr. Liberalizacja doprowadziła do rosnącej specjalizacji poszczególnych państw w produkcji towarów eksportowych oraz do nacisku na zniesienie innych barier handlowych. XIX wiek jest zwany złotym wiekiem liberalizacji lub też “pierwszą epoką globalizacji”. globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... rozwijała się wówczas wraz z rozwojem przemysłu, a oparcie znajdowała w Pax Britannica. Teoretyczne podstawy dał jej David Ricardo w swojej pracy o przewadze porównawczej oraz Jean Baptiste Say swoim prawem ogólnej równowagi. W skrócie, argumentowano, że narody mogą skutecznie ze sobą handlować, a wszelkie chwilowe zakłócenia w popycie lub podaży automatycznie się skorygują bez ingerencji z zewnątrz.

Złoty wiek pierwszej globalizacji rozpoczął się w głównych państwach uprzemysłowionych pomiędzy 1850 a 1880 rokiem, jakkolwiek kiedy dokładnie poszczególne państwa wkroczyły w ten okres rozwoju pozostaje kwestią sporną.

“Pierwsza era globalizacji” zakończyła się w okresie pomiędzy wybuchem I wojny światowej a kryzysem ekonomicznym na przełomie lat 20. i 30. XX wieku. Udział w tej erze globalizacji wzięły głównie państwa należące do “rdzenia” Europy, część europejskich krajów peryferyjnych, jak również różne europejskie kolonie w Ameryce i Oceanii. Pomiędzy tymi państwami nastąpiło złagodzenie nierówności, ponieważ towary, kapitał i praca między nimi przepływały zdumiewająco łatwo. Pionierami globalizacji są takie firmy jak: Ford, Singer, Gilette, National Cash Register.

Nowoczesny proces globalizacji rozpoczął się po II wojnie światowej, początkowo pod auspicjami GATT, co doprowadziło do serii porozumień w celu usunięcia ograniczeń wolnego handlu. Runda “urugwajska” doprowadziła do stworzenia Światowej Organizacji Handlu czyli WTO, której celem jest pośrednictwo w sporach handlowych pomiędzy państwami. Inne dwustronne porozumienia handlowe, włączając w to traktat z Maastricht oraz Północnoamerykańskie Porozumienie Wolnego Handlu, zostały zawarte w celu redukcji ceł i barier handlowych.

Obecnie można wyróżnić cztery główne wymiary globalizacji: techniczny, gospodarczy, społeczno-kulturowy i polityczny.

globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... w wymiarze gospodarczym polega w głównej mierze na ujednoliceniu rynków i obracanych na nich różnorodnych towarów. Pozwala to znieść większość barier występujących w handlu międzynarodowym, dzięki czemu firmy z Azji czy Ameryki Południowej mogą konkurować swoimi towarami na rynkach europejskich, czy amerykańskich..

globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... w wymiarze społeczno-kulturowym jest rezultatem rozwoju masowej turystyki, wzmożonych migracji, komercjalizacji produktów kulturowych oraz rozprzestrzeniania się ideologii konsumeryzmu. Do jej rozwoju przyczyniają się również działania marketingowe międzynarodowych korporacji oraz rozwój masowych środków komunikacji. W tym kontekście często wspomina się właśnie o makdonaldyzacji społeczeństwa. Przeciwwagą dla takich zachowań jest spowodowany globalizacją powrót do korzeni kultury. globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... powoduje również głębokie zmiany w stylu życia i strukturach społecznych. Do najczęściej wymienianych zjawisk należą: amerykanizacja życia, konsumpcjonizm oraz pogłębianie różnic pomiędzy krajami wysoko, a słabo rozwiniętymi gospodarczo.

W wyniku procesu globalizacji politycznej powstały takie organizacje międzynarodowe jak: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy Światowa Organizacja Handlu. Organizacje te wpływają na gospodarkę światową, a przez to ograniczają niezależność państw narodowych. W tym kontekście często wymienia się również Unię Europejską. Ubogie niegdyś państwa stają się podmiotami znaczącymi coraz więcej na arenie międzynarodowej. Radykalni politolodzy dostrzegają w tym wymiarze również proces powstawania nowej międzynarodowej burżuazji, ale kwestia ta pozostaje sporna. Istotnym wymiarem globalizacji jest system organizacji pozarządowych wypełniający funkcje uzupełniające i wyręczające instytucje państwa opiekuńczego.

Globałizacja ma swoje pozytywy i negatywy.

Ujednolicanie gospodarki ogólnoświatowej jest bardzo ważne. Spowodowane jest to jej wzajemnymi powiązaniami i zależnościami. Zaistniałe problemy łatwiej jest rozwiązać wspólnymi siłami, dlatego ujednolicanie gospodarki jest potrzebne, zwiększa jednak podatność krajowych rynków na stagnacje gospodarki innych krajów świata. globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... gospodarki może z jednej strony dawać szansę związane z większą otwartością gospodarek, wyrównywaniem różnic rozwojowych w krajach mniej zamożnych, zacofanych, poczuciem wspólnoty interesów na całym świecie. Jednak z drugiej strony czyni narodowe gospodarki wrażliwymi na każde załamanie na rynkach światowych, jak krach finansowy, recesja, kryzysy strukturalne, wzrost bezrobocia.

Łączenie się firm w korporacje powoduje zwiększenie ich kapitał, wzrost ich wpływu na rynek zarówno w ujęciu krajowym, jaki międzynarodowym. Oczywiste jest, że duże i bogatsze firmy stać na więcej, dlatego ich rozwój jest bardziej dynamiczny, szybciej tworzone są ich kolejne placówki. Mogą pozwolić sobie one na otwieranie swoich oddziałów w nowych krajach. Dzięki temu w krajach tych zmniejsza się bezrobocie, po przez wykorzystywanie lokalnych dóbr (przedmiotów, firm, surowców) stymulacji poddana zostaje gospodarka. W wielu krajach istnieją firmy posiadające faktyczny monopol w danej dziedzinie (w Polsce np. Telekomunikacja PolskaJak będzie wyglądać Polska po podniesieniu się poziomu wody? Dodatek do NASA World Wind jest w stanie pokazać świat w...), dzięki otwarciu swojego rynku dla zagranicznych firm pojawia się konkurencja, która może wymusić obniżenie cen, a to z kolei spowoduje zmniejszenie wydatków społeczeństwa. Z drugiej jednak strony duże firmy wypierają z rynku te małe, które w efekcie plajtują. Podatki odprowadzane są za granice, a w krajach tych wykazywane są tylko straty (tak robi większość hipermarketów).

Jednak rozrost struktur gospodarczej integracji w na całym świecie zaciśnie związki miedzy poszczególnymi krajami, regionami. Dzięki temu nie będzie różnicy, czy towar sprowadzany jest do Polski, czy do Niemczech. Różnice będą tylko wtedy, gdy któryś z krajów sprowadzi większe ilości tego towaru – wówczas bardziej rozłożone zostaną koszta transportu, a większa ilość towaru może zostać sprzedana po niższej cenie.

globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... niesie za sobą zarówno korzyści, jak i problemy. Często podkreśla się, że globalizacją zagraża ciągłości i autentyczności państw narodowych, ich niezależności, jak również niszczy lokalną kulturę i tradycję. Prowadzi to do powstawania i rozwoju ruchów antyglobalistycznych, ale proces ten jest następstwem rozwoju cywilizacyjnego i nie można go zatrzymać.

Bibliografia:

Bauman Zygmunt „globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz...”, 2000 r.
Grochalski Stefan M. (red.) „Problemy globalne współczesnego świata”, 2003 r., s 13-27.
Jałowiecki Bohdan, Szczepański Marek S. „Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej”, 2002 r.
Kłódko Grzegorz W. „Globalizacja-zacofanie-rozwój”, Ekonomista, 2002 r., s 775-816.
Kuźnar Roman „globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz..., geopolityka i polityka zagraniczna”, Sprawy Międzynarodowe, 2000 r., s 5-122.
Lompart Aleksandra „globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz... kulturowo-gospogarcza. Szansę i zagrożenia dla Polski”, Gospodarka Narodowa, 1997 r., s 26-38.
Pietraś Marek „Istota i zakres procesów globalizacji”, Sprawy Międzynarodowe, 2002 r., s 5-34.
Słownik Języka Polskiego PWN, 1998 r.
Słownik Współczesnego Języka Polskiego, 2000 r.
Smart Barry “Postmodernizm”, 1993 r., s 178-180.
Stonehouse G.,Hamil J., Campbell D., Purdie T. “globalizacjaPojęcie „globalizacja” prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w Niemczech w 1953 roku w gazecie “Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po raz..., strategia i zarządzanie”, 2000 r., s 270.
Wielka Encyklopedia PWN.
Załęski Paweł „Globalny system pozarządowej administracji: Geosocjologia trzeciego sektora” – Studia Polityczne nr 17/2005 r.