Frida Kahlo

()

Frida Kahlo (1907 – 1954) – artystka „nowego” Meksyku

Frida Kahlo, około 1939, fot. Nikolas Muray, Rochester, stan Nowy Jork, International museum of Photography at George Estman House.

Pamiętam, że miałam cztery lata, gdy doszło do „tragicznych dziesięciu dni”. Na własne oczy widziałam bitwę między chłopami Zapaty i oddziałami generała Carranzy.
Ta mała, zaledwie kilkuletnia dziewczynka już nigdy nie potrafiła odciąć się od wydarzeń, których była świadkiem. Frida, bo tak się nazywała utożsamiła się z nimi do tego stopnia, że zmieniła swój rok urodzenia na rok rozpoczęcia meksykańskiej rewolucji. Niemiecką pisownię imienia Frieda zmieniła na meksykańskie Frida. Dla niej, ona i „nowy” Meksyk narodzili się równocześnie.

Urodziła się w deszczowy poranek, 6 lipca 1907 roku w Casa Azul ( Niebieskim Domu) na przedmieściach dzisiejszego miasta Meksyk, Coyocan. Nadano jej imię Magdalena Carmen Frieda Calderon. Jej rodzicami byli Guillermo Kahlo, Żyd węgiersko-niemieckiego pochodzenia i Matilde Calderon y Gonzales, rodowita Meksykanka z hiszpańsko- indiańskimi korzeniami. Dla Fridy zarówno dom w którym się urodziła jak i jej etniczne korzenie staną się niezwykle ważnymi punktami odniesienia w życiu.

Na losy Fridy duży wpływ miały dwa dramatyczne wydarzenia.
Najpierw w wieku sześciu lat zachorowała na dziecięcy paraliż, polio. Prawa noga dziewczynki już na zawsze została zdeformowana. Była nieco krótsza i cieńsza niż druga, przez co Frida utykała. W szkole otrzymała przezwisko „Kołkonoga Frida”. Natomiast w 1925 roku, gdy Frida wraz ze swoim chłopakiem Alejandro Gomezem Ariasem, wracała ze szkoły autobusem doszło do zderzenia z jadącym tramwajem. Frida doznała rozległych obrażeń. Miała złamany kręgosłup, miednicę, nogę. Lekarze nie dawali jej zbyt wielkich szans na przeżycie. A jednak, udało się.


Jeszcze przed wypadkiem, Frida jako jedna z 35 studentek zostaje przyjęta do grona ponad 2 000 uczniów renomowanej szkoły przygotowującej na studia medyczne.
Została członkiem szkolnej grupy politycznej Los Cachuchas, której nazwa wywodzi się od czapek z daszkiem. Wspierającej głównie socjalistyczno – narodowościowe idee, a oprócz tego zajmującej się literaturą tematu. Pod wpływem działalności w tej grupie zmieniła brzmienie imienia z niemieckiego Frieda na meksykańskie Frida i pełna dumy rozgłaszała, że ona i rewolucja urodziły się w tym samym roku, 1910.

W czasie rekonwalescencji po wypadku, Frida jest na wiele miesięcy unieruchomiona. Zaczyna eksperymentować z akwarelami, a potem z olejami. Wykorzystuje doświadczenia jakie zdobyła podczas pracy w studiu fotograficznym ojca oraz praktykę z zakładu komercyjnego drukarza, Fernando Fernadeza. Na jego prośbę kopiowała ryciny szwedzkiego impresjonisty Andersa Zorna. Maluje głównie autoportrety i portrety swoich bliskich.

Frida przyłącza się do Ligi Młodych Komunistów. Obraca się w kręgu ludzi skupionych wokół kubańskiego komunisty Julio Antonio Melli. Należy do niej fotograf Tina Modotti, która przedstawia Fridę Diego Riverze, uznanemu wówczas twórcy meksykańskiego malarstwa freskowego. Rivera zachęca ją do malowania.
W 1923 Adolfo Best Mongard napisał rozprawę o tradycji, odrodzeniu i rozwoju meksykańskiej sztuki. Była ona prawdopodobnie pierwszą inspiracją Fridy do meksykanizacji jej malarstwa.Charakterystyczny dla Fridy był jej ubiór. Nosiła proste, kolorowe bluzki, jakie jeszcze dzisiaj można kupić na targu w Meksyku, długie techuańskie spódnice, pod którymi ukrywała niedoskonałości swojego ciała, a także prekolumbijskie naszyjniki i kolczyki.

Od momentu spotkania, życie Fridy na zawsze łączy się z życiem Diega. Pobierają się w 1929 roku. Rok wcześniej Frida, tak jak Diego, staje się członkiem Komunistycznej Partii Meksyku. Twórczość Fridy długo kryje się w cieniu kariery męża. Ona, młodsza od niego o dwadzieścia jeden lat, dopiero rozpoczyna swoje malarskie poszukiwania. Diego jest sławnym i wziętym nie tylko w Meksyku, twórcą popularnych wówczas murali. Na kilku z nich umieszcza jako działaczkę komunistyczna Fridę (Ballada o rewolucji, Koszmar wojny i sen o pokoju). Wkrótce po ślubie wyjeżdżają do USA, gdzie Diego otrzymuje zamówienia. Żyją i pracują w Nowym Jorku, San Francisco, Filadelfii, Detroit. W tym czasie Frida była kilkakrotnie w ciąży. Jednak ze względu na swój stan zdrowia, nie mogła urodzić dziecka. Ciąże kończyły się poronieniem lub przymusową aborcją. Przeżycia związane z tymi traumatycznymi zdarzeniami utrwaliła na swoich obrazach (Henry Ford Hospital, Słońce i życie).

„Gringolandia” przyjęła ich z zainteresowaniem ale nie koniecznie ze zrozumieniem. Jeden z fresków Diega zostaje zniszczony, ponieważ jest niewygodny politycznie (umieścił na nim Lenina). W dodatku stan zdrowia Fridy pogorszył się. Odnowiły się problemy z kręgosłupem i nogą. Pierwszy publiczny pokaz obrazu Fridy ma miejsce na Szóstej Dorocznej Wystawie Stowarzyszenia Kobiet Artystów w San Francisco w 1931 roku. Wystawiony zostaje Frida i Diego Rivera. Frida tworzyła głownie autoportrety, ale także obrazy będące odzwierciedleniem jej przeżyć i przekonań (Ranny jeleń, Drzewo nadziei, nie daj się, Pejzaż, Co dała mi woda, Autoportret na granicy między Meksykiem i Stanami Zjednoczonymi). Malowała bezpretensjonalnie i szokująco. Pozostawała wierna konwencji retablo, meksykańskich obrazów wotywnych. Utrzymywała tradycję dziewiętnastowiecznego portretu. Malowała bez zachowania zasad perspektywy. Jej twarze są niczym maski nie wyrażające uczuć. Wykorzystywała meksykańską i prekolumbijską symbolikę. Zerwała z tabu kobiecego ciała i seksualności . Kluczem do zrozumienia życia i twórczości Fridy był jej Dziennik. W 1934 małżeństwo Kahlo – Rivera wraca do Meksyku, zamieszkują w specjalnie zaprojektowanym dla nich, domu – studio w San Angel.

Związek Fridy i Diega był bardzo burzliwy. Po kolejnej ze zdrad męża Kahlo postanawia się uniezależnić. Podróżuje, nawiązuje liczne przyjaźniei kolejne romanse ( nie ukrywała swojej biseksualności). Maluje i wystawia obrazy, prowadzi działalność polityczną w kraju. Z Riverą pozostaje w przyjacielskich stosunkach, łączy ich przede wszystkim komunizm i sztuka. Frida aktywnie angażuje się w działalność polityczna w swoim kraju . Wspiera działalność komisji do spraw pomocy hiszpańskim republikanom. Zbiera fundusze na walkę Meksykan przeciwko siłom wojskowym generała Franco.
W styczniu 1937 roku Lew Trocki wraz z żoną przybywają do Meksyku. Frida udziela im schronienia w Casa Azul (Portret dedykowany Lwowi Trockiemu).

We wrześniu tego samego roku, cztery obrazy Fridy zostały pokazane na wystawie w Meksyku. Po raz pierwszy można je oglądać w kraju. Diego tak wypowiada się o twórczości swojej żony: (uznaje ją, za) pierwszą kobietę w historii sztuki, która traktowała ogólne i osobiste tematy dotyczące wyłącznie kobiet z całkowitą i bezkompromisową szczerością, a nawet, można powiedzieć z bezkompromisowym okrucieństwem.

W kwietniu 1938 roku Meksyk odwiedza francuski poeta i surrealista Andre Breton, Oglądając obrazy Fridy nazywa ją surrealistką, jednak Frida nie zgadza się z nim, twierdziła: Uważali, że jestem surrealistką, ale nie byłam. Nigdy nie malowałam snów. Malowałam tylko moją własną rzeczywistość. Pierwsza samodzielna wystawa Fridy miała miejsce w galerii Juliana Levy w Nowym Jorku. Połowa prac została sprzedana.
W 1939 roku Frida uczestniczyła w wystawie pod nazwą Mexiqe. Jej Autoportret Rama zakupiło muzeum w Luwrze. Obrazy Fridy były wystawiane na wystawach sztuki meksykańskiej bądź surrealistycznej zarówno w kraju jak i za granicą. W 1941 roku zostaje ona wybrana przez Ministerstwo Edukacji na jedną z założycielek Seminarium Kultury Meksykańskiej oraz wykładowcę w La Esmeralda. Jej uczniowie są znani pod nazwa Los Fridos.

Artystka po przeczytaniu pracy Freuda: Mojżesz i monoteizm, namalowała jej interpretację Mojżesza. W 1946 roku otrzymała za niego Narodową Nagrodę Sztuki i Nauki od Ministerstwa Edukacji Publicznej. Frida i Diego wspierają powstanie muzeum prekolumbijskich artefaktów zasilając je swoimi zbiorami. Na ten cel, Frida przeznaczyła pieniądze uzyskane ze sprzedaży swojego apartamentu w Meksyku. Od 1944 roku stan zdrowia Fridy drastycznie się pogorszył. Jest poddawana licznym operacjom, zostaje skazana na wózek inwalidzki, nosi gorsety usztywniające kręgosłup. W końcu ogromny ból powoduje problemy z malowaniem. Jej obrazy zmieniają tematykę i stylistykę (Żywa natura, Martwa natura z flagą, Marksizm na zdrowie chorym, Autoportret ze Stalinem). Mówi o tym w ten sposób: Przede wszystkim martwię się o moje malarstwo, ponieważ chcę zmienić je w coś użytecznego. Do tej pory starałam się po prostu w uczciwy sposób wyrazić sama siebie, ale w sposób który niestety daleki był od służenia Partii. Muszę walczyć z całej siły, żeby zapewnić, że ta odrobina zdrowia pozwoli mi także do przysłużenia się Rewolucji, jedynemu prawdziwemu powodowi życia.

Frida chce uczynić swoje malarstwo pożytecznym. Nie zaprzestaje działalności. Pomaga przy zbieraniu podpisów na liście, która ma wesprzeć ruch pokojowy.
W 1953 roku Lola Alvarez Bravo organizuje pierwszą solową wystawę prac Kahlo w Meksyku. Pomimo przeciwwskazań zdrowotnych, Frida pojawia się na niej. Sama przyjeżdża karetką, a jej łóżko zostaje przetransponowane ciężarówką.
2 lipca 1954 roku wraz z Diegiem biorą udział w demonstracji przeciwko interwencji amerykańskiej w Gwatemali. W wyniku tego wystąpienia jej stan zdrowia jeszcze się pogarsza. Powoduje to, że 13 lipca umiera na zapalenie płuc. Pożegnała się tymi słowami: Mam nadzieję, że odejście jest radosne … i mam nadzieję, że nigdy nie powrócę … Frida .

Trumna z jej zwłokami była wystawiona w Palacio de Bellas Artes. Jej zwłoki skremowano i złożono w prekolumbijskiej urnie.Niektórzy postrzegają Fridę jako artystkę, której życie podporządkowane było cierpieniu, a twórczość była ucieczką od bólu. To jednak zbyt mało. Nazywanie jej tylko artystką, byłoby niezgodne z tym, o co walczyła. Malowała by określić siebie. Potem jej obrazy służyły wyznawanym przez nią ideom. We wszystkich swoich pracach przedstawia siebie, jako Meksykankę. Wykorzystała komunizm, żeby odkryć tożsamość narodową swoją i innych. Zrobiła z niego szansę powrotu tego, co przez wiele lat było zakazane i piętnowane.

Autoportret w aksamitnej sukni, 1926, olej na płótnie, Meksyk, legat Alejandra Gomeza Ariasa.

Autoportret „The Frame”, około 1938, olej na aluminium i szkle, Paryż, Musee d’Art Moderne.

Autoportret z małpą, 1938, olej na płycie, Buffalo, stan Nowy Jork, Albright-Knox Art Galery.

Mojżesz albo Jądro stworzenia, 1945, olej na płótnie, kolekcja prywatna.

 

Wybrana literatura przedmiotu:

Na podstawie Kettenmann Andrea, Frida Kahlo, Cierpienie i pasja, Taschen Polska SA, Kielce 2005.

Jak oceniasz ten materiał?

Kliknij na gwiazdkę, aby zostawić swoją ocenę

Średnia ocena / 5. Liczba głosów:

Jak dotąd brak głosów! Oceń ten post jako pierwszy.

Jurewicz Aleksander

Poprzedni wpis

Kaligrafia japońska

Następny wpis
Wiedzo Znawca
Redaktor z rzemiosłem w ręku na co dzień szef kontroli jakości w kuchni, serwujący wykwintne dania. W niedalekiej przyszłości planuje zrealizować młodzieńcze marzenia i napisać coś więcej niż artykuł 📖

Komentarze - masz coś do napisania? Zostaw proszę informacje.