Budujemy z gliny

W budownictwie używa się jej od wieków. Wraz z modą na naturalne i sprzyjające zdrowiu materiały ekologiczne znów wraca do łask. Pokazujemy, do czego można użyć gliny.

Coraz więcej ludzi myśli proekologicznie. Dotyczy to nie tylko poszukiwania nowych, alternatywnych źródeł energii lub środków transportu, lecz także budownictwa i sposobów aranżacji mieszkań. W dwóch ostatnich przypadkach często mamy duży wpływ na to jak, a przede wszystkim z czego będziemy budować – nawet jeśli prac budowlanych nie wykonujemy samodzielnie.

Do najbardziej ekologicznych i trwałych materiałów budowlanych należy glina – całkowicie naturalna, składająca się z iłu, piasku i tzw. mułu. W niektórych krajach Europy jest powszechnie dostępna, ale jej skład jest zmienny i uzależniony od miejsca występowania. Glinę o dużej zawartości iłu nazywa się „tłustą”, tę o niskiej zawartości – „chudą”.

W porównaniu z produkcją zwykłych cegieł lub betonu, przy wydobywaniu gliny i wytwarzaniu z niej bloczków lub płyt zużywa się niewiele energii. W dodatku gliny można właściwie bez żadnych ograniczeń używać ponownie, o ile nie poddano jej procesowi wypalania (chociażby przy produkcji cegieł). Bilans ekologiczny produktów z gliny jest więc znacznie korzystniejszy niż w przypadku materiałów konkurencyjnych.

Również pod względem właściwości używana w budownictwie glina nie ma sobie równych. Ponieważ wchłania całą wilgoć z otoczenia, otulone nią materiały pozostają suche. To ważne np. w konstrukcjach drewnianych – glina zapobiega zagnieżdżaniu się w drewnie grzybów i insektów. Poza tym użyta do tynkowania gwarantuje wyrównany i dostosowany do potrzeb ludzkiego organizmu poziom wilgotności powietrza w granicach 45–55%. Funkcjonuje to tym lepiej, im większa powierzchnia zostanie pokryta glinianym tynkiem (grubość warstwy odgrywa tu drugorzędną rolę – 2 mm całkowicie wystarczą). W trakcie wchłaniania wilgoci wraz z parą wodną do gliny przedostają się także szkodliwe substancje znajdujące się w powietrzu – przyczynia się zatem do oczyszczania powietrza w pomieszczeniu.

Niestety, jako materiał budowlany glina ma także pewne wady. Przede wszystkim zmieszana z wodą schnie zgodnie z zasadami fizyki, a więc oddaje wodę do powietrza. Jej objętość zatem w naturalny sposób się kurczy i jej powierzchnia może łatwo pękać. Inne materiały budowlane, takie jak gips lub cement, schną w sposób chemiczny, woda nie jest oddawana, lecz wchodzi w strukturę materiału („hydratacja”) – mówi się wtedy o „wiązaniu”.

Drugą wadą gliny jest jej znikoma odporność na wodę. Na zewnątrz należy jej używać wyłącznie w miejscach nienarażonych na działanie czynników atmosferycznych. Glinę użytą we wnętrzach, chociażby w formie tynków dekoracyjnych, należy zabezpieczyć woskiem.